Kurbanlık hayvanlarda aranan şartlar neler? Diyanet açıkladı
Kurban Bayramı’na sayılı günler kala vatandaşlar, kurbanlık seçiminde nelere dikkat etmeleri gerektiğini merak ediyor. Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, kurban ibadetinin sağlıklı ve usulüne uygun şekilde yerine getirilmesi için kurbanlık hayvanların taşıması gereken özelliklere dair önemli açıklamalarda bulundu.
Sağlıklı, Organları Tam ve Besili Olmalı
Din İşleri Yüksek Kurulu’nun 12 Temmuz 2017 tarihli açıklamasına göre, kurban edilecek hayvanların hem ibadet yönüyle geçerli olması hem de insan sağlığı açısından uygunluğu bakımından bazı temel nitelikleri taşıması gerekiyor.
Buna göre, kurbanlık hayvanın sağlıklı, organları tam ve besili olması esastır. Özellikle aşağıdaki kusurları taşıyan hayvanlar kurban edilmemelidir:
- Kötürüm derecesinde hasta olanlar,
- Aşırı zayıf ve düşkün olanlar,
- Kesileceği yere yürüyemeyecek kadar topal olanlar,
- Bir ya da iki gözü kör olanlar,
- Boynuzlarının biri ya da ikisi kökünden kırık olanlar,
- Dili, kuyruğu, kulakları veya memelerinin yarısı kesik olanlar,
- Dişlerinin tamamı ya da çoğu dökülmüş olanlar.
Bu tür hayvanlar hem değer açısından düşüklük gösterdiği hem de kurban ibadetinin ruhuna aykırı olduğu için geçerli sayılmamaktadır.
Hangi Kusurlar Engel Teşkil Etmez?
Bununla birlikte, bazı kusurlar kurbanlık açısından engel olarak kabul edilmemektedir. Din İşleri Yüksek Kurulu’na göre, aşağıdaki durumlar kurban edilmesine mani değildir:
- Hayvanın doğuştan boynuzsuz olması,
- Şaşı olması,
- Hafif topallık ya da hafif hastalık,
- Bir kulağının delik veya yırtılmış olması,
- Memelerinin yarıdan daha azının olmaması.
Bu gibi durumlar, hayvanın ibadet maksadıyla kurban edilmesine engel teşkil etmediği için geçerli sayılmaktadır. Buradaki ölçüt, hayvanın değerini ciddi anlamda düşüren bir kusurun bulunup bulunmamasıdır.
Şâfiî Mezhebine Göre Daha Katı Hükümler Var
Şâfiî mezhebinde ise kurbanlık hayvanların nitelikleri konusunda daha sıkı hükümler bulunmaktadır. Bu mezhebe göre, yukarıda sayılan kusurların herhangi birinin bulunması kurbanı geçersiz kılmaktadır. Ayrıca uyuz hastalığı bulunan hayvanlar ile yem yemesini engelleyecek düzeyde diş kaybı olan hayvanların da kurban edilmesi caiz değildir (Nevevî, el-Mecmû‘, 8/399-404).
Sonuç olarak, kurban ibadetinin hem dini hem de sağlık boyutuna riayet edilerek gerçekleştirilmesi için hayvan seçiminde bu kriterlerin mutlaka dikkate alınması gerekmektedir.
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı, Din İşleri Yüksek Kurulu Açıklaması (12.07.2017)